Còn nếu bạn cần một lời giải thích, thì bạn phải suy nghĩ để hiểu được lời giải thích đó. Hai cuốn sách của George Orwell, Animal Farm (Trại nuôi súc vật) và 1984, đều là những cuộc tấn công mạnh mẽ vào chế độ độc tài. Tại sao lại nói có những từ ngữ như tách hẳn ra khỏi đoạn thơ và hiện rõ ràng trước mắt bạn? Có phải nhịp điệu đã làm chúng nổi bật không? Hay là do vần? Hay do từ đó được lặp đi lặp lại? Một số đoạn thơ dường như cùng nói về một vấn đề, vậy những ý tưởng chứa đựng trong đó có tạo thành một chuỗi nào không? Trả lời được những câu hỏi này, bạn sẽ hiểu thêm về bài thơ.
Tác giả hoặc người biên soạn cần phải biết độc giả sẽ tìm kiếm loại thông tin gì và trình bày cuốn sách sao cho phù hợp với nhu cầu của họ. Có thể bạn vẫn gặp khó khăn với cách trình bày kiểu toán học và nếu bạn không hiểu chắc chắn về những lập luận cũng như cơ sở thực nghiệm hoặc cơ sở quan sát của những kết luận được rút ra, bạn sẽ khó có thể bình phẩm được cuốn sách - tức là trả lời được câu hỏi Cuốn sách có đúng không? và Ý nghĩa của nó là gì?. Có rất nhiều vấn đề cần phải hiểu mà bạn không thể tìm thấy trong một cuốn bách khoa toàn thư.
Đồng thời, người nghe còn có trách nhiệm rút ra một quan điểm để nó trở thành quan điểm của bản thân chứ không còn là của tác giả nữa. Nếu độc giả không hiểu cuốn sách đó, họ chỉ có một cách duy nhất là dựa vào các kinh nghiệm đặc biệt của bản thân. Trong trường hợp tác giả đưa ra một lập luận với mong muốn độc giả lập luận trở lại, thì một độc giả có năng lực cần phải biết các quy tắc lập luận.
Vì vậy, nếu bạn đọc được một thiên sử thi bằng thơ hay một cuốn tiểu thuyết, thì bạn hoàn toàn có thể đọc dễ dàng một bài thơ trữ tình hay một cuốn truyện ngắn. Có những dấu hiệu rất dễ nhận biết như rất nhiều cuốn có từ tiến bộ trong tựa đề, nhưng hầu hết các cuốn sách cũ, dù có liên quan đến vấn đề cũng không hề sử dụng thuật ngữ này. Có thể coi việc nêu ví dụ là một cách tốt để giải thích đọc đồng chủ đề là như thế nào.
Bạn cũng chấp nhận công thức làm món bánh này nhưng vì là nam giới và không bao giờ vào bếp nên bạn quyết định không thực hành làm món bánh đó. Nếu đọc ngắt ngãng, bạn sẽ quên mất tình tiết của câu chuyện và mạch văn bị đứt đoạn, bạn sẽ không nắm bắt được nó nữa. Nếu giả thiết không đúng thì kết luận không thể đúng.
Có nhiều câu hỏi khác cũng có thể được đặt ra. Tiếp tục đọc theo cách này cho đến hết cuốn sách và tránh các sơ đồ mà bạn thấy rắc rối. Ví dụ, một người biết và am hiểu một số dữ kiện về lịch sử nước Mỹ, theo một luồng tư tưởng nào đó, có thể dễ dàng đọc để thu thập thêm thông tin và vẫn hiểu các thông tin theo cách tương tự.
Cuối cùng, Syntopicon còn đóng vai trò hướng dẫn theo ba cách khác biệt. Có thể bạn sẽ thấy những gì thâu tóm được sau khi đọc lướt là đủ, và cuốn sách chỉ có ích cho bạn trong chừng mực đó chứ không mang lại thêm điều gì nữa. Nếu không đọc liền mạch bài thơ, chúng ta sẽ không thể nhìn ra sự thống nhất đó.
Nếu nói một cách đơn giản, khoa học liên quan đến thí nghiệm hoặc phụ thuộc vào những nghiên cứu và quan sát tỷ mỷ. Điều chúng tôi muốn lưu tâm là đa số mọi người, ngay cả những người đọc khá tốt, cũng không nhận thức được giá trị của việc đọc kiểm soát. Nhưng điều này ít khi xảy ra.
Bạn sẽ không theo được tính liền mạch và trình tự nội dung cuốn sách nếu ngay từ đầu đã phải tra quá nhiều từ. Việc đọc các tác phẩm triết học có những khía cạnh đặc biệt, liên quan đến sự khác nhau giữa triết học và khoa học. Khi đọc một cuốn sách, bạn có thể hiểu rõ mọi điều tác giả trình bày, hoặc không hiểu gì cả.
Người đọc sẽ nhanh chóng xếp những cuốn sách có các quy tắc về bất kỳ lĩnh vực nào vào loại sách thực hành. Điều quan trọng trên hết là đừng quên đọc hai hay ba trang cuối cùng, hoặc những trang cuối cùng của phần chính trong cuốn sách nếu đó là lời kết hay lời bạt. Khái niệm sách kinh điển có thể vượt ra ngoài những ví dụ trên.