Trên thực tế, có những câu không chỉ hỏi về cái tốt và cái xấu, cái đúng, cái sai và trật tự của những cái tốt mà còn về nghĩa vụ và ràng buộc; đức hạnh và tội lỗi, hạnh phúc, mục tiêu của cuộc sống; công bằng và quyền lợi trong các mối quan hệ của con người và tương tác xã hội; nhà nước và mối quan hệ của nó với các cá nhân, về một xã hội tốt, một chính thể công bằng và một nền kinh tế công bằng, về chiến tranh và hoà bình. Chúng ta hãy cùng xem xét cụ thể ba cách đánh giá phê bình đầu tiên trong bốn cách trên. Đôi khi bạn có thể dựa vào tên một cuốn sách để nhận biết rõ nó có thiên về thực hành hay không.
Syntopicon là một ví dụ về cuốn sách như vậy. Tuân theo quy tắc này, bạn sẽ trả lời được câu hỏi cơ bản thứ nhất: Cuốn sách viết về điều gì?. Hoặc bạn có thể quyết định rằng hiểu như thế là đủ, và không cần quan tâm đến những gì vượt quá tầm hiểu biết của bạn.
Sở dĩ như vậy là vì với lĩnh vực khoa học xã hội, độc giả thường phải đọc từ hai tác phẩm trở lên về cùng một chủ đề thì mới có thể hiểu được chủ đề đó. Nhưng không vì thế mà độc giả quá lệ thuộc vào nó, càng không nên dùng nó để dàn xếp các cuộc tranh luận do bất đồng ý kiến gây ra. Dữ kiện, về một khía cạnh nào đó, bị quy định bởi các yếu tố văn hoá.
Tóm lại, hai nhận xét đầu chỉ ra khuyết điểm của tác giả trong cơ sở lập luận. Xác định một hoặc nhiều vấn đề mà tác giả đang tìm cách giải quyết. Để có thể đọc tốt, độc giả năng động và khó tính cần phải thực hiện một số hành động nhất định.
Chúng ta đã thảo luận khá kỹ về tầm quan trọng của việc đọc chủ động. Sau một hồi thăm dò, Socrates đưa ra một loạt câu hỏi và nhận xét làm sáng tỏ vấn đề. Một ông hoàng luôn làm người khác khiếp sợ, nếu không được mọi người yêu mến, ông ta sẽ cố tránh bị thù ghét; vì ông ta có thể chịu đựng rất giỏi việc người khác khếp sợ mà không căm ghét mình điều luôn xảy ra trừ phi ông ta không lấy của cải của thần dân và chiếm đoạt vợ của họ.
Mặc dù từ điển là sách về từ, còn bách khoa toàn thư là sách về các dữ kiện, nhưng khi tra cứu nó cũng có một số điểm lưu ý tương tự như tra cứu từ điển. Nếu bạn không chia sẻ niềm đam mê về sự công bằng kinh tế với Karl Mark, thì học thuyết kinh tế của ông và việc cải cách kinh tế mà học thuyết đó đề ra đối với bạn là không phù hợp hoặc thậm chí sai về mặt thực tiễn. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình tiết kiệm được rất nhiều thời gian, hài lòng khi biết thêm nhiều điều, và thở phào nhẹ nhõm khi phát hiện ra mọi việc dễ dàng hơn bạn nghĩ rất nhiều.
Bạn không nên đọc phân tích bất cứ cuốn nào trước khi bạn xem qua chúng. Đọc kiểm soát là cấp độ đọc thật sự. Vì vấn đề cần phải giải quyết mang tính thực tiễn nên một độc giả thông minh phải tìm ra được ẩn ý của tác giả khi đọc các cuốn sách về nguyên tắc thực hành.
Những khác biệt trong phong cách sáng tác sẽ làm cho sự tiếp nhận của độc giả không giống nhau. Đặc biệt, có hai thứ mà một cuốn bách khoa toàn thư không nói đến. Tác giả sách thực hành có thể viện đến nhiều yếu tố để thuyết phục người đọc rằng các quy tắc nêu trong sách là hợp lý hoặc minh họa sự hợp lý đó bằng cách cho người đọc thấy được cách thức hoạt động của chúng trong trường hợp cụ thể.
Nếu dùng quá nhiều từ để diễn đạt, chứng tỏ bạn chưa nhìn thấy sự thống nhất mà mới chỉ thấy vô số thứ khác trong cuốn sách. Lịch sử mô tả sự vật, sự việc đã tồn tại. Có thể diễn đạt đầy đủ câu này như sau: Lý do là vì ông ta có thể chịu đựng….
Ví dụ, chúng ta hãy xem xét luận bàn của Aristotle về đức hạnh trong cuốn Đạo đức học. Điều thứ hai, một phần do các chuyên luận không phải là các tác phẩm nghệ thuật trọn vẹn nên các nguyên tắc chủ đạo của chúng không phải lúc nào cũng được giải thích rõ ràng. Đó là ít mô tả về các thí nghiệm (thường chỉ nêu kết quả của các thí nghiệm) và ít các vấn đề toán học (trừ phi đó là những cuốn sách toán phổ thông).