Ví dụ, một bài báo chỉ dài ba trang về DNA nhưng không có bất cứ báo cáo thí nghiệm hay sơ đồ, công thức toán học nào thì độc giả vẫn phải nỗ lực hết mình. Nhưng không có thí nghiệm nào cho bạn biết những điểm chung của tất cả các sự vật đang tồn tại. Các yếu tố của một tác phẩm giả tưởng gắn kết với nhau trong từng bối cảnh.
Tương tự, bạn có thể đúng khi đoán chủ đề chính của cuốn sách, nhưng bạn vẫn cần trải qua bài tập chỉ rõ cách nào và tại sao bạn nói được điều đó. Bạn phải thật quen và biết cách phân biệt chúng. Điều này dẫn đến việc độc giả không thể đạt tới sự thống nhất ý kiến với tác giả.
Hãy để ý đến điều bạn hiểu, và đừng dừng lại vì những gì bạn chưa thể hiểu ngay. Để đọc hiệu quả, tất cả những gì bạn phải làm là trải nghiệm tác phẩm. Lý do thứ hai, không phải câu nào cũng đơn giản như câu Đọc sách chính là học.
Ví dụ bạn nói Tao yêu mày với con chó của bạn bằng một giọng giận dữ, nó sẽ co rúm lại vì sợ và không thể hiểu được bạn nói gì. Họ cố gắng tìm hiểu ý nghĩa ngôn từ, cố gỡ mớ bòng bong của câu cú để rồi nhanh chóng từ bỏ việc đọc và kết luận rằng thơ hiện đại quá khó đọc, như họ đã lường trước. Hai giai đoạn đầu có sự thâm nhập vào nhau còn giai đoạn ba luôn theo sát hai giai đoạn đầu.
Vì thế, cho dù bạn đọc cái gì, ít nhiều cũng cần có tính tích cực. Hầu hết các khoá học tốc độ không giải quyết được vấn đề này. Vì thế, chúng ta nên hiểu thuật ngữ là một từ được dùng một cách rõ nghĩa.
Để sử dụng tốt một cuốn sách tham khảo, trước hết bạn cần phải có một số ý tưởng, cho dù mơ hồ, về những gì bạn muốn biết. Ví dụ từ đọc, đôi lúc chúng ta dùng từ này để chỉ việc đọc sách nói chung; lúc khác, chúng ta dùng nó để chỉ việc đọc lấy thông tin hơn là đọc để giải trí. Một cuốn sách chủ yếu nói đến ý kiến, lý thuyết, giả thuyết hay suy đoán đúng trong một số trường hợp cũng truyền đạt kiến thức cho người đọc, vì thế cũng là một tác phẩm khoa học.
Lúc đó, bạn sẽ chỉ đọc các từ chứ không tiếp nhận được tri thức. Giả sử, bạn đã biết cách đọc phân tích. Được cung cấp thông tin đơn giản là biết một điều gì đó đúng.
Tuy nhiên, điều lạ là toán học khiến nhiều người thấy sợ và không thích nhưng bạn sẽ gặp nhiều rắc rối nếu thiếu nó. Trái lại, bạn cần phải hiểu hết mọi câu. Hoạ sỹ và nhà điêu khắc chắc hẳn phải tuân theo các quy luật này, nếu không họ đã không thể sáng tác được.
Tuy nhiên, khi đọc ở cấp độ này, bạn sẽ đặt những câu hỏi quan trọng về cuốn sách, sẽ thật tuyệt vời nếu bạn ghi lại những câu trả lời ngay khi chúng vừa mới xuất hiện trong đầu, mặc dù không phải lúc nào bạn cũng tìm thấy câu trả lời. Để chứng minh điều này, bạn cần chỉ ra được kiến thức mà tác giả còn thiếu và phải chứng minh được vì sao nó thích đáng, cũng như nó sẽ dẫn đến những thay đổi như thế nào trong các kết luận của tác giả. Có thể bạn đã đọc Hiến pháp Mỹ nhiều lần, nhưng bạn chưa áp dụng quy tắc này lần nào thì bạn sẽ thấy việc áp dụng nó giúp bạn thấy được nhiều điều hơn về Hiến pháp Mỹ.
Có nguyên nhân sâu xa nào khó nhìn ra trên bề mặt của điều này? Vì câu hỏi rất khó nên ngay cả khi đã trả lời được, liệu ta có thể khẳng định là mình đã xác định đúng thế nào là cùng chủ đề không? Tất nhiên, để đọc tốt một cuốn sách, bạn không chỉ phải tìm hiểu các vấn đề liên quan đến vốn từ mà tác giả sử dụng, mà còn phải giải quyết nhiều vấn đề khác. Bạn phải nhớ đặt chúng trong khi đọc.