Mà mộng của họ không phải chỉ thứ mộng buồn rầu như gió thu làm tê tái lòng mà thôi đâu. Hai người tha thiết yêu nhau và sau cùng một đám cưới. Hồi nhỏ, không để ý gì, muốn làm gì thì làm.
Cả một sự thăng trầm về văn minh, sự tồn vong về hạnh phúc của bao nhiêu người tùy thuộc ở quyền lãnh đạo hay bổn phận tuân phục của họ. Ozanam viết: Chúng tôi cảm thấy cần có cái gì chiếm hữu chúng tôi và chờ chúng tôi đi. Nhưng xã hội đã có những trường hợp đó thì bạn trai cũng nên đề phòng chứ, nếu muốn khỏi nạn mua một khôn bằng hằng trăm bại.
Khi thân thể dồi dào sinh lực, nhân cách xuất đầu lộ diện, bạn trai tự tín và hy vọng nhiều ở ngày mai. Họ trộn nào khăn mũi với tập viết, hình cô nầy cậu nọ với bàn chải, đèn pin, thuốc đau bụng. Nhưng cũng có nhiều lòng bẩn chật, keo kiết coi tiền bạc như bánh xe.
Rồi luật chia ly nữa. Cứ chung mà nói bạn trai nào cũng muốn bạn bạn lòng mình có đầy đủ đứctính khả ái. Bạn gái, vì phán đoán ái tình bằng tiêu chuẩn tình cảm, đòi hỏi tiếng đ àn yêu của bạn trai ngân, dài tiết điệu tình cảm trong khi bạn trai bước lẹ quá từ ái tình đến nhục tình.
Tôi có bàn chuyện với một nam thanh suốt buổi sớm mai về cuộc sống lục bình, ăn đầu đường ngủ xó chợ của em, em hay lộ vẻ buồn đăm chiêu thỉnh thoảng khóc sướt mướt. Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều. Bà ngồi trước ông, ngang khách, còn ông ngồi dưới, nép một bên.
Cũng có một số bạn trai ngu đần, điều nầy không ai chối. Oâng nói: nàng đến dạo chơi trên những chim se sẻ. Họ hay diễn lộ tình thương bằng những cử chỉ, tác vi, thái độ bên ngoài như tặng đồ vặt kỷ niệm, như trước khi đi đâu phải từ giã nhau, đi ngang nhau liếc cười, bắt tay siết mạnh và kéo dài.
Vì đối tượng chánh của quyển này là phân tích tâm hồn bạn trai nên ở đây tôi chỉ gợi vài nét chánh để bạn nhận thức con người kỳ biệt của bạn trai thôi. Qua buổi tiền thanh niên rồi, bạn trai hay mắc tật hơi buồn cười nầy là vẫn ưa sự hợp lý song hễ hở môi là không lý luận mà lý sự. Bạn đang ngạc nhiên? Tôi cũng còn ngạc nhiên khi viết cho bạn đây.
Có nhiều người rất hèn hạ bất kể nhân cách của mình miễn sao được ân huệ thôi. Họ hoang mang trong rừng ý lực mà người đời tùy quan niệm sống cho là lý tưởng. Lòng lạc quan nầy làm cho họ thấy mình nổi bật lên một phần nào trong gia đình, trong xã hội mà họ giao thiệp.
Bạn trai biết được bẩmtính của mình như vậy nên nỗ lực tự luyện về nhân cách và xử thế. Lớn bao nhiêu không biết nhưng họ tin ngày mai của họ dài như chân trời. Rồi nhờ ý chí gang thép họ trấn tỉnh tâm hồn.
Sau cùng chạm những thực tế chua cay đòi sự chịu đựng của ý chí, sự khôn ngoan của trí tuệ. phát triển chớp nhoáng từ 13 đến 18 tuổi. Bạn có thấy cuộc đời bạn trai niên thiếu là một tràng mộng xuân không? Đừng ai hỏi đời sống nội tâm.