Bạn không muốn mình phải lo lắng không biết chiếc dù có bung ra khi bạn sắp nhảy khỏi máy bay, và tương tự như vậy bạn không muốn nghi ngờ sự liêm chính của người bạn sắp bắt tay giao dịch kinh doanh. PetroChina là công ty dầu khí có lợi nhuận lớn thứ tư trên thế giới. Nếu bạn nghiêm túc và theo đuổi trong một thời gian đủ dài, cuối cùng bạn sẽ tích lũy được một danh mục những công ty tuyệt vời giúp bạn siêu giàu sau này, như chính cách Warren đã làm.
Nhưng thực tế ông không phải làm thế vì ông đã kiếm ra hàng đông tiền từ công việc mình yêu thích. Vì vậy hãy nhớ suy nghĩ cặn kẽ trước khi đặt bút ký. Ông cũng biết đôi khi người ta lại quá sức sợ hãi và hạ giá cổ phiếu trầm trọng.
Nhưng cách duy nhất để chiếm được tình yêu là ta phải đáng yêu. Tôi không thề cùng lúc theo dõi 50 hay 60 thứ. Điều này có nghĩa là lương bổng cao hơn, cơ hội tăng lương thăng chức nhiều hơn khi bạn làm tốt công việc.
Người ta luôn tham lam, sợ hãi, và điên rồ; đây là một điều có thể nhìn thấy trước. Ông trả số tiền tương ứng với giá trị của nó — nhưng theo thời gian giá trị kinh tế của doanh nghiệp gia tăng, đẩy giá cổ phiếu tăng theo tương ứng, và đến năm 1995 thì giá cổ phiếu là 127 đôla, tương đương với 24% tỉ suất lợi nhuận hàng năm. Còn đối với những bộ quần áo đắt tiền thì ông không chịu chi tiền mua mãi sau khi ông đã quá lục tuần, và lúc đó giá trị tương lai của chúng không còn quá lớn đến mức ông phải trằn trọc hằng đêm.
Càng lắng nghe Warren, tôi càng học hỏi được nhiều điều, không chỉ là trong đầu tư, mà bao quát trong kinh doanh và cuộc sống nói chung. Khi tìm những công ty để mua lại, chúng ta nên áp dụng cùng một thái độ như khi chúng ta đi tìm bạn đời: cần phải tích cực, chăm chú, và phóng khoáng, nhưng không được vội vã. Khi nhân cách hóa cổ phiếu, tư duy tình cảm sẽ lấn át tư duy lý trí.
Nhưng mỗi lần bạn đưa ra quyết định đầu tư, vẫn có khả năng nó sai. Các kỹ thuật kế toán sáng tạo đã giúp nhiều đứa con cưng của Wall Street nổi bật lên trên. Như Warren nói, Thử tưởng tượng một rạp hát đang cháy.
Ba mươi năm sau con số 10 triệu này đã tăng lên thành 1,5 tỉ. Tôi không bao giờ vung gậy khi quả bóng còn nằm trong tay người ném. Ngược lại, nếu công ty không làm ăn tốt trong một thời gian dài thì giá cổ phiếu sẽ giảm để thể hiện đúng hơn giá trị của công ty.
Nếu người tư vấn đầu tư của bạn khuyên bạn nên đầu tư dàn trải, điều đó có nghĩa là anh ta đang thể hiện rằng mình không hiểu rõ công việc mình làm, và anh ta muốn bảo vệ bạn khỏi trở thành nạn nhân cho sự ngu dốt của anh ta. Chi phí thấp đồng nghĩa với lợi nhuận cao, và lợi nhuận cao là tiền nhiều. Nếu một công ty rơi vào trong vòng năng lực của ông, ông sẽ cân nhắc mua nếu nó được bán với giá hợp lý; nếu nó không nằm trong vòng tròn năng lực, ông thậm chí không thèm nhìn ngó gì đến nó.
Nếu ai cũng đồng ý với bạn rằng một cổ phiếu nào đó sẽ là một Microsoft thứ hai, thì bạn sẽ phải trả một cái giá cao ngất ngưởng — nghĩa là sẽ chẳng còn lợi nhuận bao nhiêu mà rủi ro lại nhiều. Các nhân viên môi giới có hàng trăm cách để làm việc này; họ khiến bạn phải mua phải bán dựa trên những thông tin về lãi suất, dựa trên báo cáo tình hình kinh doanh trong quý tăng hay giảm, và dựa trên bất cứ lời khuyên nào của các nhà phân tích mà họ kiếm được. Thử tưởng tượng làm thế nào kiếm được hàng tỉ đồng từ thị trường chứng khoán mà lại không có ý kiến về thị trường chứng khoán hay lãi suất.
Nếu bạn bán đi cổ phiếu và nó tiếp tục tăng giá, bạn có thể ngồi tiếc nuối hàng tháng trời. Nếu bạn trả lời được câu hỏi, và vài lần như vậy, là bạn đã kiếm được rất nhiều tiền. Warren tin rằng công sức quản lý và số vốn đầu tư tốt hơn nên được dành để mua một công ty có cơ cấu kinh tế tốt và được bán với giá hợp lý, thay vì đổ vào cho một công ty yếu kém đang trông đợi một nụ hôn thần kỳ, ngay cả khi nó được bán với giá rất hời.