Đã hăng hái thì hiếu động. Có người thiếu sự giáo luyện về đức khôn ngoan, hay lấy cái tương đối làm tuyệt đối. Còn ảnh nào mà không láng nhưng coi chừng da mặt của người mà họ cho là đẹp đó có giống xơ mít không, có giống da tay khỉ không.
Biết tâm lý nầy, các nhà giáo ducï khi thấy bạn trai lầm lỗi đừng tấn công ào ạt va chạm tự ái của họ bằng mỉa mai chỉ trích. Nếu họ chưa có người yêu hay bị người yêu phản bội thì có báo chí chực hờ giúp họ tìm bạn bốn phương. Cha mẹ khi dốt tâm lý họ thì chưởi đánh họ một ngày không biết mấy chục lần.
Khi bạn phải chia tay với một người bạn yêu, bạn hay bị cám dỗ về điều răn thứ sáu của chân giáo. Họ hiểu người bạn trăm năm là chỗ nương tựa họ về đường vật chất. Tôi vẫn trong cơ cấu ái tình bạn trai cũng có những yếu tố tinh thần.
Jean Le Presbytre gọi sự mê sách của các bạn trai mà tôi nói rõ tiểu thuyết ở đây là cơn khủng hoảng. Họ thấy lòng mình rạo rực lên những ý nghĩ xa xôi, những ước vọng không bờ bến, những phút trống rỗng như sa mạc. Biểu lộ tình tâm giao bằng cách thể hiện tinh thần hy sinh.
Khi sáng tạo con người, Ngài đã sáng tạo trong tinh thần yêu mến. Phải cho là triệu chứng đáng ngại khi con trai trong gia đình tối trằn trọc ngủ không được và khi lên bàn ăn bắt ngán. Cái quần lên meo để kế cuốn từ điển Anh Pháp.
Đó là chưa nói, sự già trước tuổi, sự khằn đi, rã rời đi từ thể xác đến tâm hồn của bạn trai bôn tẩu trong cơn lốc vật chất của đường đời. Trong câu chuyện, kẻ nầy ưa bàn về tướng diện, sắc đẹp của mình. Đi đâu cũng ngâm lên những câu ca tình tứ.
Một ngòi bút nọ viết về họ: Tất cả những gì không bị pháp lý, dư luận cản ngăn thì họ cho phép họ làm hết. Nó chỉ được phép trong hôn nhân .
Nhiều tâm hồn bi quan về cuộc đời bởi cảm thấy mình thân chẳng nên thân thời lỡ thời. Vấn đề nầy tôi sẽ bàn rộng ở mấy chương sau. Nếu người bán cám kỹ thế nào bán cả ngày không khỏi bị mốc áo thì người la cà bên đống tội sớm muộn cũng bị ít nhiều sa ngã.
Tất cả tại bản năng của hai giới khác nhau. Tôi cũng thấy nhiều đ àn bà lúc say duyên mói, gặp những ong bướm cũ, liếc nghe két két và tướng đi, lối nói của họ như chồm tới để ngạo nghễ, để hãnh diện. Tôi xin lược trích một đoạn.
Họ phê bình nhan sắc bạn gái. Mùa đông con lạnh cóng, ngủ mài đầu trên tay mẹ. Nam thanh khi ấy đã làm chồng, làm cha, bắt đầu chán chê người yêu, nghe gánh gia đình nặng trĩu.